3 Thuốc Điều Trị Viêm Gan B Cho Bà Bầu Hiệu Quả và An Toàn
Các loại thuốc thường được kê đơn điều trị viêm gan B cho bà bầu là Lamivudine, Telbivudine và Tenofovir. Tuy nhiên, các dữ kiện y tế vẫn chưa chứng minh được độ an toàn tuyệt đối của các loại thuốc này đối với bà bầu. Vì thế, chúng chỉ được kê đơn điều trị khi thực sự cần thiết và mẹ bầu cũng cần được theo dõi sức khỏe thường xuyên trong suốt quá trình điều trị bệnh bằng thuốc.
Bà bầu bị viêm gan B có nguy hiểm không?
Viêm gan B là bệnh lý tại gan do virus HBV gây ra. Đây là siêu virus có dạng hình cầu, phần vỏ bao bọc bên ngoài có chứa kháng nguyên HBsAg. Chuyên gia cho biết, bệnh lý này có thể lây nhiễm từ người này sang người khác thông qua nhiều con đường khác nhau như đường máu, quan hệ tình dục, từ mẹ sang con,…
Bà bầu là đối tượng có hệ miễn dịch suy yếu nên rất dễ bị chủng virus này tấn công gây bệnh. Khi bệnh khởi phát, mẹ bầu phải đối mặt với các triệu chứng như đau mỏi cơ thể, đau đầu, chán ăn, vàng da vàng mắt, đau bụng,… Để biết được bản thân có bị viêm gan B không, ngoài việc dựa vào các biểu hiện bên ngoài của bệnh thì bạn còn phải làm thêm một số xét nghiệm cận lâm sàng khác.
Chuyên gia cho biết, bà bầu có thể bị nhiễm virus viêm gan B trước khi có thai hoặc đang mang thai. Khi bệnh lý này khởi phát ở bà bầu sẽ rất dễ tiến triển nặng và phát sinh ra biến chứng suy gan. Đồng thời, mẹ bầu bị viêm gan B cũng có nguy cơ sinh non ở 3 tháng cuối thai kỳ cao hơn bình thường.
Nếu mẹ bầu không có biện pháp tầm soát bệnh, mầm bệnh còn có thể lây nhiễm sang con. Lúc này, trẻ sinh ra sẽ có nguy cơ bị viêm gan B mạn tính với tỷ lệ mắc ung thư cao hơn bình thường. Tuy nhiên, tỷ lệ lây nhiễm cho thai nhi sẽ có sự khác nhau ở mỗi giai đoạn nhiễm bệnh trong thai kỳ. Cụ thể là:
- Thai phụ bị nhiễm virus viêm gan B trong 3 tháng đầu của thai kỳ thì khả năng truyền sang con khá thấp, chỉ khoảng 1%.
- Nếu thai phụ bị nhiễm virus vào 3 tháng giữa thì tỉ lệ truyền sang con sẽ tăng lên 10%
- Nghiêm trọng hơn, nếu thai phụ mắc bệnh vào 3 tháng cuối thì tỷ lệ truyền mầm bệnh sang con ở mức rất cao, khoảng 60 – 70%.
Để giảm nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh cho con, mẹ bầu cần kiểm soát tốt bệnh viêm gan B trong suốt quá trình mang thai. Đồng thời, trẻ sau khi sinh ra cần được tiêm mũi vaccine globulin đầu tiên trong vòng 24 tiếng và mũi thứ hai không vượt quá 30 ngày sau đó. Còn những mũi tiếp theo, bác sĩ sẽ sắp xếp dựa vào tình trạng bệnh của trẻ.
Thuốc điều trị viêm gan B dành cho bà bầu
Mục đích của việc điều trị viêm gan B là tiêu diệt virus và phục hồi lại các tổn tương tại gan do virus gây ra. Một số phương pháp điều trị có thể gây ảnh hưởng không tốt đến sự phát triển của thai nhi, nhưng nếu mẹ bầu không điều trị sẽ có nguy cơ phát sinh biến chứng và lây nhiễm sang cho con. Ngay khi được chẩn đoán bị viêm gan B, mẹ bầu nên trao đổi với bác sĩ về lợi ích cũng như nguy cơ của việc điều trị trong thai kỳ.
Chuyên gia cho biết, nếu đang mang thai thì bạn nên hạn chế dùng thuốc để điều trị viêm gan B, kể cả các loại thuốc tăng cường chức năng gan. Việc dùng thuốc vào thời điểm này sẽ gây ra một số ảnh hưởng không tốt đến mẹ bầu và cả em bé bên trong bụng. Nếu nồng độ virus trong máu ở mức thấp thì mẹ bầu chưa cần phải dùng thuốc điều trị. Thay vào đó, bạn cần thăm khám định kỳ để theo dõi mức độ tiến triển của bệnh và đưa ra biện pháp chăm sóc tại nhà đúng cách.
Nhưng nếu nồng độ virus trong máu ở mức cao, bác sĩ sẽ yêu cầu sử dụng thuốc ức chế virus để điều trị bệnh. Hiện tại, không có loại thuốc tiêu diệt virus HBV nào được chứng minh là an toàn tuyệt đối đối với bà bầu. Ngoại trừ thuốc Tenofovir và Telbivudine được xếp vào nhóm B thì các loại thuốc còn lại đều được xếp vào nhóm C. Vì thế, việc dùng thuốc điều trị bệnh cần được thực hiện dưới sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Thông thường, bác sĩ sẽ ưu tiên kê đơn thuốc Lamivudine và Tenofovir để điều trị viêm gan B cho bà bầu, ở một số trường hợp sẽ cân nhắc thêm thuốc Telbivudine. Loại thuốc được lựa chọn điều trị còn phụ thuộc vào thời gian điều trị dự kiến.
1. Thuốc điều trị viêm gan B Lamivudine
Lamivudine là thuốc kháng virus, thường được bác sĩ kê đơn để điều trị bệnh viêm gan B. Nếu thai phụ bị nhiễm virus viêm gan B và bắt buộc phải điều trị bằng thuốc, đây sẽ là một trong những loại thuốc được cân nhắc trong phác đồ điều trị. Tác dụng chính của thuốc là giảm khả năng lây nhiễm sang người khác, kiểm soát số lượng của virus trong cơ thể giúp hệ miễn dịch có thể hoạt động tốt hơn. Từ đó, nguy cơ phát sinh biến chứng sẽ thuyên giảm đáng kể.
Thuốc được sử dụng thông qua đường uống, có thể uống kèm hoặc không kèm với thức ăn. Bác sĩ sẽ điều chỉnh liều lượng của thuốc sao cho phù hợp với từng trường hợp cụ thể. Thuốc sẽ mang lại hiệu quả cao nhất khi nồng độ thuốc trong cơ thể được duy trì ở mức ổn định. Vì thế, bạn nên uống thuốc vào một khoảng thời gian cố định trong ngày.
Theo cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm của Mỹ, thuốc Lamivudine được phân vào nhóm C đối với thai phụ (thuốc chưa đủ dữ liệu chứng minh an toàn đối với thai phụ). Vì thế, mẹ bầu cần phải hỏi ý kiến bác sĩ thật kỹ trước khi quyết định dùng thuốc để điều trị viêm gan B.
2. Telbivudine – Thuốc điều trị viêm gan B cho bà bầu
Một vài nghiên cứu khoa học đã chỉ ra, việc sử dụng thuốc Telbivudine điều trị viêm gan B cho bà bầu mang lại hiệu quả khá tốt. Loại thuốc này thuộc nhóm thuốc kháng khuẩn nucleosid, có khả năng ức chế men phiên mã ngược của virus viêm gan siêu vi B. Sử dụng thuốc Telbivudine điều trị viêm gan B cho bà bầu sẽ mang lại hiệu quả làm giảm số lượng virus bên trong cơ thể và giảm tỷ lệ truyền mầm bệnh từ mẹ sang con.
Tuy nhiên, thuốc Telbivudine chỉ được xếp vào nhóm B dành cho thai phụ (dữ liệu nghiên cứu lớn nhưng vẫn chưa chứng minh được tính an toàn). Mẹ bầu cần dùng thuốc điều trị bệnh theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để có thể mang lại hiệu quả tốt nhất và tránh phát sinh tác dụng phụ không mong muốn. Chuyên gia cũng cho biết, thuốc Telbivudine không có khả năng chữa khỏi bệnh viêm gan, không thể ngăn chặn việc virus lây lan qua đường quan hệ tình dục và đường máu.
3. Thuốc điều trị viêm gan B cho bà bầu – Tenofovir
Thuốc Tenofovir được điều chế dưới dạng viên nén với thành phần hoạt chất chính là Tenoforvir disoproxil fumarat. Tác dụng của hoạt chất này là kháng virus và ngăn chặn quá trình nhân đôi của virus. Bệnh nhân bị viêm gan B mãn tính thường được bác sĩ kê đơn điều trị bằng loại thuốc này. Ưu điểm của thuốc Tenofovir trong điều trị bệnh viêm gan B là có nguy cơ kháng thuốc thấp. Vì thế, thuốc sẽ được ưu tiên kê đơn điều trị kéo dài cho bà bầu bị viêm gan B.
Khi điều trị viêm gan B, bạn cần dùng thuốc với liều lượng 1 viên/lần và nên dùng kéo dài trong khoảng 48 tuần để có thể mang lại hiệu quả tốt nhất. Nhưng nếu muốn sử dụng thuốc để điều trị bệnh cho bà bầu, bạn cần hỏi rõ ý kiến của bác sĩ chuyên khoa về cách dùng cũng như liều lượng cho phù hợp.
Bà bầu bị viêm gan B cần lưu ý những gì?
Virus viêm gan B khi xâm nhập vào cơ thể sẽ khiến sức đề kháng của thai phụ bị suy giảm đáng kể. Vì thế, khi bệnh viêm gan B khởi phát ở bà bầu sẽ rất dễ phát sinh biến chứng và có tỷ lệ tự vong cao. Nếu chẳng may mắc phải bệnh lý này, mẹ bầu cần phải lưu ý những điều sau đây:
- Khám sàng lọc cho thai phụ bị viêm gan B mãn tính vào lần khám thai đầu tiên để có thể tiến hành điều trị sớm và tăng hiệu quả mang lại.
- Nếu hàm lượng virus trong máu quá cao, bác sĩ sẽ yêu cầu dùng thuốc để kiểm soát bệnh. Mẹ bầu cần làm kiểm tra tình trạng bệnh thường xuyên trong suốt quá trình mang thai.
- Thời gian dùng thuốc điều trị viêm gan B cho bà bầu vẫn chưa được xác định cụ thể. Nếu chỉ dùng thuốc kháng virus để giảm nguy cơ lây nhiễm sang con thì nên ngừng thuốc sau sinh từ 4 – 12 tuần. Nếu phải cho con bú thì cần ngừng thuốc ngay sau sinh.
- Với những phụ nữ đang điều trị viêm gan B và có mong muốn mang thai thì nên ngừng thuốc Entecavir khoảng 2 tháng trước khi có thai rồi có thể dùng Tenofovir thay thế. Trường hợp bị viêm gan B mãn tính nhưng bất ngờ có thai, bác sĩ sẽ yêu cầu dùng thuốc Tenofovir để điều trị và thay thế bằng thuốc Lamivudine vào những tháng cuối của thai kỳ.
- Các loại thuốc điều trị viêm gan B chưa chứng minh được tính an toàn tuyệt đối dành cho bà bầu. Vì thế, bạn cần phải hỏi ý kiến bác sĩ chuyên khoa thật kỹ trước khi sử dụng để điều trị bệnh. Không tự ý mua thuốc về dùng tại nhà.
- Sử dụng thuốc hoặc vaccin fđiều trị viêm gan B có thể gặp thất bại trong điều trị. Vì thế, bác sĩ và thai phụ cần có phác đồ điều trị thay thế hỗ trợ cho trường hợp xấu nhất.
- Chú ý chăm sóc sức khỏe của bản thân đúng cách trong suốt quá trình điều trị bệnh. Nên duy trì lối sống lành mạnh, giữ cho tinh thần lạc quan và thoải mái, nghỉ ngơi nhiều, ngủ đúng giờ và đủ giấc, tránh làm việc nặng, hạn chế mất ngủ…
- Thực đơn ăn uống hàng ngày cần tăng cường bổ sung vitamin, khoáng chất và chất xơ cho cơ thể thông qua các loại thực phẩm như rau xanh lá, quả mọng, cà rốt, cà chua,… Nạp thêm protein tốt vào chế độ ăn như cá hồi, các loại đậu, ức gà,… để cung cấp năng lượng cho cơ thể và kích thích tái tạo tế bào mới. Cần hạn chế tiêu thụ đồ ăn nhiều chất béo, nước ngọt có gas, cà phê, đồ uống có cồn,…
- Sau sinh mẹ vẫn có thể tiếp xúc bình thường với trẻ nhưng chú ý không để trẻ tiếp xúc với máu hoặc chất nhờn từ cơ thể mẹ. Cần kiểm tra đầu vú trước khi cho con bú, không cho trẻ bú khi đầu vú bị xây xát.
Trên đây là thông tin về các loại thuốc điều trị viêm gan B cho bà bầu bạn có thể tham khảo. Việc dùng thuốc điều trị viêm gan B khi mang thai chỉ có tác dụng hỗ trợ và cũng có nhiều trường hợp không đáp ứng điều trị với thuốc. Vì thế, bà bầu cần lưu ý và cân nhắc thật kỹ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào để điều trị bệnh.
Xem Thêm: