Tức Ngực Sau Khi Ăn: Nguyên Nhân, Cách Phòng Ngừa Và Xử Lý

Tức ngực sau khi ăn có thể là tình trạng thông thường, xuất hiện phổ biến gây khó chịu, buồn bực cho bạn, tuy nhiên đây có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe khác. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ thông tin về nguyên nhân có thể gây ra tình trạng này mà bạn đọc có thể nhận biết sớm, có những cách kiểm tra xác định và áp dụng phương pháp phòng ngừa, xử lý tình trạng này.

Những nguyên nhân gây ra tức ngực sau khi ăn và dấu hiệu nhận biết

Tức ngực sau bữa ăn có thể khiến mọi người khó chịu và lo lắng. Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, tình trạng này không gây ra các vấn đề đáng lo ngại cho sức khỏe. Nhiều lý do có thể khiến một người có thể bị tức ngực sau khi ăn và cách điều trị khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân.

Dưới đây là một số nguyên nhân gây tức ngực sau khi ăn mà ai cũng nên biết để dễ dàng hơn trong việc xác định cách xử lý chính xác, kịp thời khi gặp chuyện khó chịu này. 

1. Dị ứng thức ăn

Theo một nghiên cứu của các chuyên gia về dị ứng Hoa Kỳ, khoảng 4% người lớn và 4 – 6% trẻ em gặp phải tình trạng dị ứng một hoặc nhiều loại thực phẩm. Hầu hết các triệu chứng của việc dị ứng sẽ xuất hiện trong vòng vài phút hoặc vài giờ sau bữa ăn.

Tức ngực sau khi ăn là một trong nhiều triệu chứng liên quan đến dị ứng thực phẩm. Những người bị nghi ngờ dị ứng thực phẩm có thể nói chuyện với bác sĩ của họ và thực hiện các xét nghiệm cần thiết.

Các đặc điểm và triệu chứng của sốc phản vệ bao gồm:

• Khó thở.
• Ho tái phát.
• Mạch yếu.
• Phát ban, hoặc sưng da, nổi mẩn ngứa.
• Thắt chặt cổ họng.
• Khàn giọng.
• Tức ngực hoặc khó nuốt.
• Buồn nôn, nôn mửa.
• Tiêu chảy.
• Đau bụng.
• Tức ngực khó thở tim đập nhanh.
• Huyết áp thấp.
• Chóng mặt hoặc suy nhược.
• Tim ngừng đập.

2. Hít phải các mảnh thức ăn

Đôi khi mọi người có thể hít phải các mảnh nhỏ của thức ăn hoặc chất lỏng trong khi ăn và gây ho tức ngực khó thở sau khi ăn. Những người có phổi khỏe mạnh thường có thể ho ra những mảnh nhỏ này. Trong quá trình ho để đẩy dị vật ra khỏi đường hô hấp có thể gây tức ngực, khó thở ngắn hạn kèm theo đau họng.

Nếu phổi của một người không đủ khỏe mạnh để ho ra các mảnh này, họ có thể bị viêm phổi khi hít phải. Điều này xảy ra khi các mảnh thực phẩm này gây nhiễm trùng trong các túi khí của một hoặc cả hai phổi.

Các triệu chứng của việc hít phải mảnh thức ăn bao gồm:

• Đau ở ngực.
• Thở nặng, khò khè.
• Khó thở.
• Ho có mùi, đờm xanh hoặc có máu.
• Hơi thở của tôi.
• Khó nuốt.
• Sốt .
• Đổ nhiều mồ hôi.

3. Thoát vị gián đoạn

Thoát vị gián đoạn là tình trạng xảy ra khi một phần của dạ dày bị trượt lên và thoát ra khỏi khoang ngực. Thoát vị dạ dày cũng có thể gây tức ngực sau khi ăn.

Thoát vị gián đoạn là một dạng thoát vị tạm thời xảy ra khi các cơ của dạ dày co bóp dọc theo ống dẫn thức ăn. Nếu phát triển quá mức, nó có thể đẩy lên cơ hoành và đè bẹp phổi, gây đau tức ngực khó thở. Tình trạng này tồi tệ hơn sau mỗi lần ăn vì bụng no sẽ làm tăng áp lực lên cơ hoành.

Một số thoát vị nội tiết sẽ không yêu cầu việc điều trị. Tuy nhiên, bạn có thể sẽ cần thực hiện phẫu thuật bội soi nếu gặp phải các triệu chứng sau:

• Đau ở ngực.
• Đau ở giữa hoặc trên bụng.
• Khó nuốt.
• Loét dạ dày.

4. Tức ngực sau khi ăn do hen suyễn liên quan đến GERD

Những người bị bệnh hen suyễn có thể bị tức ngực sau khi ăn, đặc biệt nếu họ cũng bị bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD).

Hen suyễn là một bệnh ảnh hưởng đến đường dẫn khí trong phổi. Trong bệnh hen suyễn, chất gây dị ứng hoặc chất kích thích xâm nhập vào phổi và gây tắc nghẽn đường thở. Nó gây ra các triệu chứng hô hấp khác nhau, bao gồm: khó thở, ho, tức ngực,…

GERD là một chứng rối loạn tiêu hóa ảnh hưởng đến các cơ của thực quản, là ống kết nối miệng và dạ dày. Thông thường, các cơ của ống dẫn thức ăn sẽ thắt chặt hơn để giữ thức ăn trong dạ dày sau khi ăn xong. Nếu một người bị GERD, các cơ này sẽ không đóng hoàn toàn, cho phép axit dạ dày và thức ăn đã tiêu hóa một phần đi ngược lại ống cung cấp. Sự trào ngược axit này có thể gây ra tình trạng ợ chua, ợ nóng, bỏng rát cổ họng.

Người ta ước tính rằng 89% những người bị hen suyễn cũng bị GERD. Trong bệnh hen suyễn liên quan đến GERD, axit dạ dày có thể kích thích các đầu dây thần kinh trong ống cung cấp. Não phản ứng lại tình trạng này bằng cách thu hẹp các đường dẫn khí nhỏ trong phổi và vô tình gây ra các triệu chứng hen suyễn.

Đôi khi một người có thể gặp phải tình trạng một lượng nhỏ axit dạ dày đi vào trong phổi của họ do hít phải. Chúng có thể gây kích ứng đường hô hấp và có thể gây khó thở, ho và tức ngực sau khi uống rượu hoặc sau khi ăn.

5. Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc viêm phổi mãn tính

COPD, hay bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, là một bệnh phổi tiến triển khiến cơ thể khó đưa không khí vào và ra khỏi phổi. Những người bị COPD thường bị khó thở vì vậy dễ dẫn đến giảm mức năng lượng cần thiết và có thể làm các hoạt động hàng ngày trở nên khó khăn và phức tạp hơn. Vì hô hấp và tiêu hóa cần nhiều năng lượng, một số người bị COPD có thể bị tức ngực sau khi ăn.

Các triệu chứng phổ biến khác của COPD là:

• Ho thường xuyên
• Co thắt ngực
• Khò khè

Ngoài ra, bệnh nhân cần lưu ý bụng chướng có thể làm tăng khó thở ở những người bị COPD. 

Cách phòng ngừa và xử lý khi bị tức ngực sau khi ăn

Tùy theo nguyên nhân gây tức ngực sau khi ăn mà bệnh nhân cũng sẽ có cách phòng ngừa và xử lý kịp thời cụ thể như sau:

• Dị ứng thức ăn: Cách tốt nhất để ngăn ngừa phản ứng dị ứng là tránh các thực phẩm gây dị ứng. Khó thở, tức ngực có thể là dấu hiệu của một phản ứng dị ứng hiếm gặp nhưng có khả năng gây tử vong được gọi là sốc phản vệ. Những người bị sốc phản vệ khẩn cấp cần được chăm sóc y tế. Tốt nhất những người có tiền sử dị ứng luôn chuẩn bị sẵn thuốc chống dị ứng bên người để sử dụng trong trường hợp cần thiết. Ngoài ra, sốc phản vệ xảy ra rất nhanh nên khi thấy các dấu hiệu lạ, bạn nên thông báo thật sớm cho người khác và yêu cầu được đưa tới bệnh viện gần nhất.
• Hít phải các mảnh thức ăn: Cần ho ra các mảnh thức ăn và có thể uống từ từ nhiều nước ấm sau đó để giảm cảm giác tức ngực, đồng thời loại bỏ các mảnh thức ăn còn thừa.
• Thoát vị gián đoạn: Một số thoát vị nội tiết sẽ không yêu cầu việc điều trị, còn những đối tượng có triệu chứng nặng sẽ cần xử lý y khoa bằng phẫu thuật. Phẫu thuật nội soi là một thủ thuật xâm lấn tối thiểu được sử dụng phổ biến cho các trường hợp này và hầu hết mọi người sẽ hồi phục hoàn toàn trong vòng 4 tuần.
• Bệnh hen suyễn liên quan đến GERD: Bệnh nhân cần điều trị các triệu chứng trào ngược axit. Bạn có thể thực hiện một số lưu ý trong sinh hoạt như ăn 5 hoặc 6 bữa ăn nhỏ một ngày thay vì ba bữa ăn lớn, mặc quần áo rộng rãi quanh eo, tránh nằm 3 giờ sau khi ăn, từ bỏ hút thuốc. Người bị GERD cũng có thể chọn tránh các loại thực phẩm chiên và béo, rượu, đồ uống có chứa caffeine, sô cô la, bạc hà, trái cây họ cam quýt, hành, tỏi, sản phẩm cà chua chế biến, thực phẩm cay,…
• Bị bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD) hoặc viêm phổi mãn tính: Người bệnh có thể cải thiện các triệu chứng nếu họ ăn các bữa ăn nhỏ, thường xuyên thay vì các bữa ăn lớn và tránh các loại thực phẩm gây đầy hơi và viêm.
• Các mẹo khác để giảm áp lực ngực sau khi ăn: Nghỉ ngơi khoảng 30 phút cho trước và sau bữa ăn; ăn chậm; hạn chế ăn ngọt dễ gây mệt mỏi; tránh nằm sau khi ăn; tránh ăn nếu bạn cảm thấy khó thở vì nó có thể giữ lại khí, làm tăng nhịp thở.

Tức ngực sau khi ăn khi nào cần gặp bác sĩ?

Những người thường cảm thấy khó thở sau khi ăn nên hỏi ý kiến ​​bác sĩ. Bác sĩ sẽ thực hiện các xét nghiệm để xác định nguyên nhân gốc rễ và có thể kê đơn thuốc để giảm các triệu chứng.

Đôi khi khó thở có thể chỉ ra một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng. Theo các bác sĩ chuyên khoa về đường hô hấp, điều quan trọng bạn cần nhớ là phải kịp thời tìm kiếm sự chăm sóc y tế nếu tình trạng khó thở xảy ra khi nghỉ ngơi, kéo dài hơn 30 phút hoặc kèm theo một trong những triệu chứng như sau:

• Đau hoặc tức ngực kéo dài.
• Khó thở khi nằm.
• Thở khò khè nặng nhọc.
• Chóng mặt hoặc đầu nhẹ.
• Sốt.
• Sổ mũi và ho.
• Môi hoặc đầu ngón tay chuyển màu tím xanh.
• Sưng bàn chân hoặc mắt cá chân.

Những người cảm thấy tức ngực, khó thở sau mỗi bữa ăn hoặc sau khi ăn một số loại thực phẩm nên đến gặp bác sĩ để tìm ra nguyên nhân, vì đôi khi tức ngực có thể chỉ ra một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn nghiêm trọng. 

Trên đây là những thông tin bạn nên biết nếu đang gặp phải tình trạng tức ngực sau khi ăn. Việc điều trị cụ thể sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra việc tức ngực, khó thở của bạn. Vì vậy hãy đến thăm khám tại các cơ sở y tế uy tín để được xác định cụ thể tình trạng và có phương án điều trị. 

Tham khảo

Tức Ngực Về Đêm: Nguyên Nhân, Cách Điều Trị Và Phòng Ngừa

Tức Ngực Buồn Nôn: Nguyên Nhân Và Cách Phòng Ngừa, Điều Trị