Giấc Ngủ Của Trẻ Sơ Sinh Qua Từng Giai Đoạn Cụ Thể

Giấc ngủ của trẻ sơ sinh được rất nhiều mẹ bỉm quan tâm, nhất là với những trường hợp mới sinh con lần đầu. Để nắm được chu kỳ ngủ của các con trong giai đoạn này cũng như biết cách chăm sóc sức khỏe, giúp trẻ phát triển tốt, cha mẹ có thể tham khảo bài viết sau đây. 

Vai trò của giấc ngủ đối với trẻ sơ sinh

Ngủ là hiện tượng sinh lý bình thường và rất quan trọng đối với cả người lớn và trẻ nhỏ. Trong đó, giấc ngủ ở trẻ sơ sinh đóng vai trò phát triển trí tuệ, là thời điểm não xử lý các thông tin đã tiếp nhận trong ngày.

Giấc ngủ cũng là một trong những yếu tố ảnh hưởng tới sự phát triển của trẻ thông qua hormone tăng trưởng. 80% tế bào não được tạo ra có liên quan tới thời gian, chất lượng ngủ của trẻ trong 3 năm đầu đời. Vậy nên, trẻ nhỏ cân được tạo điều kiện để có được giấc ngủ ngon và đủ giấc.

Trường hợp trẻ bị rối loạn giấc ngủ, trẻ sẽ quấy khóc, khó chịu. Nếu tình trạng này xảy ra lâu dài, não bộ của trí sẽ bị ảnh hưởng, gây ra tình trạng suy giảm trí nhớ, giảm khả năng học tập, thậm chí là rối loạn hành vi, cảm xúc khi lớn lên.

Mặt khác, giấc ngủ của trẻ sơ sinh còn có khả năng giúp các bé tăng trưởng chiều cao, phát triển hệ thần kinh trung ương. Đồng thời tăng cường miễn dịch và giúp trẻ trở nên năng động, thích tương tác với mọi người, mọi thứ xung quanh.

Trẻ sơ sinh ngủ ít có tốt không?

Trẻ sơ sinh ngủ ít, ngủ không sâu giấc, khó ngủ là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến tâm trạng của trẻ trở nên tệ hơn. Lúc này trẻ dễ quấy khóc, cáu kỉnh, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, sự phát triển của trẻ. Đồng thời làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan tới đường hô hấp, khiến hệ miễn dịch suy giảm.

Thậm chí, trẻ sơ sinh ngủ ít còn có nguy cơ mắc bệnh tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, béo phì cao hơn những trẻ ngủ đủ giấc. Nhiều trường hợp các nhà nghiên cứu cũng ghi nhận, trẻ ngủ ít còn có các biểu hiện giống với hội chứng rối loạn tăng động, giảm chú ý.

Bé sơ sinh ngủ nhiều có sao không?

Trẻ sơ sinh dành khoảng 16 – 18 tiếng mỗi ngày cho việc ngủ và chúng được chia thành nhiều giấc ngủ ngắn khoảng 1 – 2 tiếng. Khi trẻ được 4 tuần tuổi, thời gian ngủ của trẻ sẽ giảm xuống còn 14 giờ/ngày.

Trường hợp trẻ sơ sinh ngủ nhiều nhưng không có các triệu chứng bất thường, bạn không cần lo lắng. Bởi đây là hiện tượng sinh lý bình thường, nhưng trẻ ngủ nhiều có thể bỏ lỡ cữ bú quan trọng khiến trẻ bị suy dinh dưỡng, thiếu chất. Do đó, để trẻ không bị đói hoặc gặp các vấn đề sức khỏe khác, cha mẹ cần chú ý sắp xếp thời gian bú cho trẻ hợp lý, hãy đánh thức trẻ dậy cho bú.

Nếu trẻ sơ sinh ngủ nhiều do tình trạng vàng da, nhiễm trùng, lượng đường trong máu cao hay các bệnh lý quan trọng các. Bố mẹ cần theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe, chu kỳ giấc ngủ của bé để đưa trẻ tới bệnh viện thăm kham ngay khi có dấu hiệu bất thường.

Thời gian ngủ của trẻ sơ sinh qua từng giai đoạn

Ở từng giai đoạn, trẻ sẽ có thời gian ngủ khác nhau nên mẹ cần tìm hiểu về đặc điểm giấc ngủ của trẻ sơ sinh để giúp con phát triển khỏe mạnh và toàn diện hơn. Dưới đây là thời gian ngủ của trẻ sơ sinh qua từng giai đoạn mà mẹ cần nắm được.

Giai đoạn từ 0 – 2 tháng tuổi

Trẻ ở giai đoạn này có thể ngủ đến 16 giờ mỗi ngày. Do dạ dày của trẻ còn khá nhỏ nên trẻ sẽ thức dậy thường xuyên để bú. Giấc ngủ trong giai đoạn từ 0 – 2 tháng tuổi của bé khá ngắn, trung bình cứ cách 2 giờ bé cần bú 1 lần. Việc này xảy ra vào cả ngày lẫn đêm nên khiến mẹ khá vất vả.

Giai đoạn từ 3 – 5 tháng tuổi

Là giai đoạn trẻ đã tỉnh táo và có những tương tác với bố mẹ thường xuyên hơn. Giai đoạn 3 – 5 tháng tuổi, trẻ ngủ ít hơn, ban đêm trẻ có thể ngủ 6 tiếng mà không cần thức dậy bú mẹ. Do đó, cha mẹ có thể đặt trẻ vào cũi, nôi khi trẻ đang lim dim để tập cho con thói quen tự ngủ. Điều này sẽ rất có ích khi các con bước vào giai đoạn khủng hoảng giấc ngủ.

Khi được 4 tháng tuổi, trẻ có thể thức dậy 1 – 2 lần mỗi đêm nhưng mẹ không cần quá lo lắng. Đây chỉ là hiện tượng bình thường khi trẻ phát triển và các con sẽ nhanh chóng quay lại nếp sinh hoạt ban đầu.

Giai đoạn từ 6 – 8 tháng tuổi

Đây là giai đoạn trẻ có nhiều thay đổi, có thể ngủ liên tục 8 tiếng mỗi đêm hoặc lâu hơn. Ban ngày, trẻ cũng có thể bỏ thêm một giấc ngủ ngắn hạn để tập trung hơn vào giấc ngủ ban đêm.

Giai đoạn từ 6 – 8 tháng tuổi mẹ bắt đầu quay trở lại với công việc nên trẻ sẽ gặp khủng hoảng giấc ngủ. Các bé sẽ phải làm quen với việc không có mẹ bên cạnh thường xuyên nên dễ quấy khóc. Tuy nhiên bé sẽ nhanh chóng thích ứng với sự thay đổi này nhưng cha mẹ vẫn cần theo dõi chu kỳ ngủ của bé để có những điều chỉnh phù hợp.

Giai đoạn từ 9 – 12 tháng tuổi

Từ 9 – 12 tháng tuổi, trẻ dần ra khỏi giai đoạn trẻ sơ sinh, bắt đầu làm quen với thói quen tự ngủ mà không cần mẹ hay người trợ giúp. Ban ngày trẻ có thể ngủ 3 – 4 tiếng và 9 – 12 tiếng vào ban đêm.

Tuy nhiên ở giai đoạn từ 9 – 12 tháng tuổi, trẻ sẽ khó đi vào giấc ngủ hoặc bất chợt tỉnh giấc sau một giấc ngủ ngắn. Lý do là bởi trẻ đang trong quá trình phát triển nhảy vọt, bắt đầu mọc răng, tập đứng và tập nói. Vì thế, mẹ vẫn nên duy trì thói quen cũ để trẻ nhanh chóng quay lại nếp sinh hoạt như thường.

Bảng tóm tắt lịch ngủ của trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ trong năm đầu tiên

Bên cạnh việc tham khảo thời gian ngủ của trẻ sơ sinh qua từng giai đoạn như đã nêu trên. Cha mẹ cũng có thể xem bảng tóm tắt thời gian ngủ của bé từ Viện Y học Giấc ngủ Hoa Kỳ như sau:

Trên thực tế, trẻ được nuôi bằng sữa mẹ sẽ thức sớm hơn, thường xuyên hơn so với trẻ uống sữa công thức. Nghiên cứu cho thấy, trẻ bú bằng sữa mẹ sẽ thức dậy sau khi ngủ được 2 – 3 tiếng để bú tiếp. Còn trẻ uống sữa công thức, đa phần sẽ thức dậy sau 3 – 4 giờ ngủ.

Khi trẻ lớn hơn, chúng bắt đầu cân chỉnh lại thời gian ngủ, dành nhiều thời gian cho giấc ngủ về đêm hơn giấc ngủ ban ngày. Trong đó, có tới 62% trẻ 6 tháng tuổi có giấc ngủ vào ban đêm dưới 6 tiếng, 43% trẻ ngủ 8 tiếng.

Giấc ngủ của trẻ sơ sinh khác gì so với người lớn?

Giấc ngủ của trẻ sơ sinh và người lớn rất khác nhau. Được biết, chu kỳ giấc ngủ ở trẻ ngắn hơn, trẻ thường ngủ nhiều ở tình trạng chuyển động mắt nhanh (REM). Đây là kiểu ngủ không sâu như giấc ngủ không chuyển động mắt nhanh nhưng lại rất tốt cho sự phát triển của não bộ. Cũng bởi thế mà trẻ sơ sinh thường dễ bị giật mình và tỉnh giấc.

Ở giai đoạn 6 – 8 tuần tuổi, phần lớn trẻ sơ sinh ngủ ít hơn vào ban ngày, ngủ dài hơn vào đêm. Tuy nhiên, trẻ vẫn cần thức dậy vào đêm để bú và đây được xem là giai đoạn bé đang chuyển dần sang trạng thái ngủ sâu nhiều hơn.

Tiếp đến ở giai đoạn 4 – 6 tháng tuổi, gần như thời gian của trẻ sơ sinh sẽ kéo dài từ 8 – 12 tiếng. Có một số bé có thể ngủ được lâu hơn vào ban đêm ở tuần thứ 6, nhưng đa phần đều phải tới khi bé được 5 – 6 tháng tuổi mới có thói quen này.

Giấc ngủ của trẻ sơ sinh quan trọng nhất vào lúc 22 giờ đêm đến 2 giờ sáng. Bởi đây là thời điểm hormone chiều cao ở trẻ phát triển tốt nhất, trẻ ngủ sâu trong thời gian này sẽ cải thiện thể chất một cách tối ưu.

Trong khi đó, người lớn thường cần ngủ từ 8 – 10 tiếng mỗi ngày. Chu kỳ giấc ngủ của người lại sẽ trải qua 4 giai đoạn và giai đoạn 3, 4 là giai đoạn ngủ sâu nhất để giúp tăng khả năng ghi nhớ, phục hồi cơ thể. Còn ở trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi, các con chỉ tập trung vào giấc ngủ ngắn, ngủ không sâu. Khi được 5 – 6 tháng tuổi, trẻ mới bắt đầu ngủ dài và ngủ sâu hơn.

Làm thế nào để trẻ sơ sinh có giấc ngủ tốt?

Để trở sơ sinh có giấc ngủ dễ dàng, ngủ sâu, bố mẹ cần thiết lập cho trẻ thói quen đồng nhất mỗi ngày. Đồng thời cần tạo môi trường phù hợp để góp phần tăng chất lượng giấc ngủ cho bé. Cụ thể như sau:

• Hãy tập cho trẻ phân biệt ngày và đêm, sự khác nhau về giấc ngủ giữa hai khoảng thời gian này bằng cách cho bé tiếp xúc nhiều với ánh sáng tự nhiên vào ban ngày. Mặt khác cần thường xuyên trò chuyện với trẻ nhằm tạo sự khác biệt so với không gian tĩnh lặng về đêm.
• Cho bé làm quen với các dấu hiệu trước khi đi ngủ như tắm, bú no, vệ sinh sạch sẽ,…
• Tạo không gian ngủ thoáng đãng, thoải mái, yên tĩnh để hạn chế tiếng ồn, sắp xếp giường ngủ gọn gàng, có đủ không gian để trẻ cựa quậy,…
• Cho trẻ bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong 6 tháng đầu tiên và tiến hành tiêm vắc xin theo khuyến cáo cho bé.
• Mẹ cần bổ sung kẽm, vitamin, khoáng chất trong khẩu phần ăn hàng ngày để trẻ có thể nhận đầy đủ dưỡng chất khi bú bằng sữa mẹ. Điều này sẽ giúp các bé bú ngoan, ngủ ngon, ít ốm vặt và cải thiện sức đề kháng tốt.
• Cha mẹ nên căn chỉnh thời gian ngủ cho trẻ hợp lý để tránh tình trạng trẻ ngủ nhiều vào ban ngày, khó ngủ, quấy khóc về đêm.

Giấc ngủ của trẻ sơ sinh rất quan trọng và chúng có thể là biểu hiện về vấn đề sức khỏe. Vậy nên cha mẹ cần cẩn trọng trong việc quan sát chu kỳ ngủ của bé để hạn chế tình trạng trẻ ngủ không ngon giấc do bị sốt, khó thở, cần thay bỉm,… Đồng thời phụ huynh cũng nên điều chỉnh lại thói quen, môi trường ngủ để nâng cao chất lượng giấc ngủ cho bé. Ngoài ra hãy đưa trẻ tới bệnh viện kiểm tra nếu giấc ngủ của trẻ khác thường.