Nóng Phát Ban Ở Trẻ Em Là Gì? Nguyên Nhân, Cách Điều Trị

Nóng phát ban là một triệu chứng phổ biến ở trẻ em, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, từ nhẹ đến nặng. Việc xác định chính xác nguyên nhân và có phương pháp điều trị phù hợp là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe cho trẻ. Bài viết này của DrVitamin sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về nguyên nhân, triệu chứng và biện pháp phòng ngừa điều trị bệnh nóng phát ban ở trẻ.

Nóng phát ban ở trẻ là gì?

Nóng phát ban ở trẻ là tình trạng phổ biến, xảy ra khi trẻ có biểu hiện sốt kèm theo phát ban trên da. Phát ban có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, thường gặp nhất ở mặt, ngực, bụng và lưng.

Nóng phát ban thường không nguy hiểm và có thể tự khỏi trong vòng 1-2 tuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nóng phát ban có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng hơn.

Nguyên nhân gây nóng phát ban ở trẻ

Nóng phát ban ở trẻ em gây ra bởi nhiều nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là một số nguyên nhân chính cha mẹ nên nắm rõ:

Do virus:

• Virus gây bệnh tay chân miệng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây nóng phát ban ở trẻ em. Virus này thường lây lan qua đường tiêu hóa hoặc đường hô hấp.
• Virus sởi, quai bị, rubella: Các virus này cũng có thể gây ra nóng phát ban ở trẻ em. Tuy nhiên hiện nay đã có vacxin phòng ngừa những bệnh này.
• Virus herpes: Virus herpes 6 và 7 thường gây ra nóng phát ban đột ngột ở trẻ nhỏ, thường kèm theo sốt cao.

Do vi khuẩn:

• Nhiễm trùng da: Vi khuẩn Staphylococcus aureus thường gây ra các ổ mủ nhỏ trên da, có thể kèm theo sốt nhẹ.
• Viêm họng liên cầu khuẩn: Vi khuẩn Streptococcus pyogenes gây ra viêm họng và dẫn đến phát ban đỏ ở trẻ em.
• Nhiễm trùng đường tiết niệu: Vi khuẩn Escherichia coli (E. coli) là tác nhân gây ra nhiễm trùng đường tiết niệu và phát ban ở trẻ nhỏ.

Do dị ứng:

• Dị ứng thức ăn: Một số trẻ em có thể bị dị ứng với các loại thực phẩm như sữa, trứng, đậu phộng, hải sản,… Dị ứng thức ăn thường gây ra phát ban ngứa, nổi mề đay, sưng tấy,…
• Dị ứng thuốc: Một số loại thuốc kháng sinh, thuốc chống dị ứng như penicillin, amoxicillin, diphenhydramine, cephalosporin… có thể gây ra tác dụng phụ như nóng phát ban ở trẻ em.
• Dị ứng côn trùng: Vết cắn của côn trùng như muỗi, ong, kiến,… cũng là nguyên nhân gây ra phát ban ngứa, sưng tấy ở trẻ em.

Nguyên nhân khác:

• Thay đổi thời tiết: Khi thời tiết thay đổi đột ngột từ lạnh sang nóng hoặc nhiệt độ nóng ẩm khiến cơ thể trẻ chưa kịp thích nghi. Từ đó dẫn đến bệnh nóng phát ban ở trẻ.
• Căng thẳng: Căng thẳng tinh thần có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của trẻ và khiến trẻ dễ bị nóng phát ban.
• Yếu tố khác: Ngoài ra, một số trẻ em có thể bị nóng phát ban do cơ địa bẩm sinh hoặc do nguyên nhân chưa được xác định.

Triệu chứng thường gặp

Việc nhận biết sớm và chính xác các triệu chứng nóng phát ban ở trẻ sẽ giúp cha mẹ đưa trẻ đi khám bác sĩ kịp thời, tránh những biến chứng nguy hiểm.

Dưới đây là các triệu chứng thường gặp mà bạn cần chú ý:

Sốt

Sốt là triệu chứng phổ biến nhất của nóng phát ban. Sốt có thể nhẹ hoặc cao, thường kèm theo các triệu chứng khác như ớn lạnh, run rẩy, đổ mồ hôi. Mức độ sốt có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ, sốt do virus thường nhẹ hơn sốt do vi khuẩn.

Phát ban

Phát ban là triệu chứng đặc trưng của nóng phát ban. Phát ban có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng thường gặp nhất ở mặt, ngực, bụng và lưng. Đặc điểm và kích thước của phát ban có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Ví dụ, phát ban do virus sởi thường có dạng ban đỏ, phẳng, còn phát ban do quai bị thường có dạng ban đỏ, sưng tấy.

Các nốt phát ban có thể ngứa hoặc không ngứa. Trong một số trường hợp nghiêm trọng, phát ban có thể kèm theo các triệu chứng khác như bong tróc da, sưng tấy, xuất huyết.

Các triệu chứng khác

Trẻ có thể cảm thấy mệt mỏi, quấy khóc, bỏ ăn, nôn mửa, tiêu chảy. Một số trẻ có thể xuất hiện các dấu hiệu của bệnh viêm họng như ho, đau họng, chảy nước mũi. Trong trường hợp nặng, trẻ có thể ngủ li bì hoặc sốt dẫn đến co giật.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Các triệu chứng nóng phát ban ở trẻ có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, độ tuổi và sức khỏe của trẻ. Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh nóng phát ban, cha mẹ cần đưa con đi khám bác sĩ ngay lập tức để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Dưới đây là một số dấu hiệu cảnh báo cha mẹ nên đưa trẻ đến bệnh viện ngay:

• Sốt cao trên 38,5°C.
• Phát ban lan rộng khắp cơ thể.
• Phát ban kèm theo sưng tấy, bong tróc da, hoặc xuất huyết.
• Trẻ có biểu hiện mệt mỏi, quấy khóc dữ dội
• Trẻ bỏ ăn, nôn mửa, tiêu chảy nhiều.
• Trẻ có chảy nước mũi, ho, sổ mũi, đau họng.
• Trẻ có dấu hiệu co giật, lú lẫn, hôn mê.

Cách chẩn đoán bệnh nóng phát ban

Việc chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây bệnh là rất quan trọng. Từ đó bác sĩ sẽ đưa ra được phương pháp điều trị phù hợp và hiệu quả. Dưới đây là quy trình chẩn đoán bệnh nóng phát ban ở trẻ em:

Cung cấp thông tin cho bác sĩ

Bác sĩ sẽ đặt câu hỏi về các triệu chứng của trẻ, tiền sử bệnh và môi trường sống của trẻ bao gồm:

• Khi nào trẻ bắt đầu xuất hiện triệu chứng?
• Trẻ có sốt hay không? Sốt cao bao nhiêu?
• Phát ban xuất hiện ở đâu? Hình dạng và kích thước của phát ban như thế nào?
• Trẻ có ngứa hay không?
• Trẻ có các triệu chứng khác như chảy nước mũi, ho, sổ mũi, đau họng, tiêu chảy, nôn mửa,… hay không?
• Trẻ đã từng bị nóng phát ban hay chưa?
• Trẻ đã từng bị dị ứng với bất kỳ loại thuốc nào hay không?
• Trẻ đã được tiêm phòng đầy đủ chưa?
• Trẻ có tiếp xúc với người bệnh nào hay không?
• Trẻ có sống trong khu vực có dịch bệnh nóng phát ban hay không?

Khám lâm sàng

Bác sĩ sẽ thực hiện thăm khám tổng quát và thực hiện thêm một số xét nghiệm khác nếu cần thiết, bao gồm:

• Đo thân nhiệt.
• Kiểm tra huyết áp.
• Nghe tim, phổi.
• Khám họng.
• Khám da.
• Xét nghiệm máu.
• Xét nghiệm nước tiểu.
• Xét nghiệm dịch họng.
• Chụp X-quang (trong một số trường hợp cụ thể).

Chẩn đoán

Dựa trên những thông tin thu thập được, bác sĩ sẽ chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh nóng phát ban ở trẻ là do vi khuẩn, virus, dị ứng hay do nguyên nhân nào khác.

Cách biện pháp điều trị nóng phát ban ở trẻ

Việc điều trị nóng phát ban ở trẻ sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Dưới đây là một số phương pháp điều trị cha mẹ có thể tham khảo: 

Điều trị nguyên nhân:

• Do virus: Nếu nóng phát ban do virus, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc hạ sốt, thuốc giảm đau và thuốc điều trị triệu chứng.
• Do vi khuẩn: Nếu nóng phát ban do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc kháng sinh.
• Do dị ứng: Nếu nóng phát ban do dị ứng, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc chống dị ứng và loại bỏ nguyên nhân gây dị ứng.

Điều trị triệu chứng:

• Hạ sốt: Cha mẹ có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt paracetamol hoặc ibuprofen theo hướng dẫn của bác sĩ.
• Giảm ngứa: Nếu trẻ bị ngứa, cha mẹ có thể cho trẻ tắm nước ấm với dược liệu, chườm mát hoặc đắp khăn ấm lên trán, nách bẹn và bẹn của trẻ. Cha mẹ cũng có thể cho trẻ sử dụng kem dưỡng ẩm hoặc thuốc bôi da chống ngứa.
• Bù nước: Cha mẹ cần cho trẻ uống nhiều nước để bù lại lượng nước bị mất do sốt và tiêu chảy.

Chú ý khi sử dụng thuốc Tây cho trẻ bị nóng phát ban:

• Không nên cho trẻ uống quá nhiều thuốc, đặc biệt là thuốc hạ sốt và thuốc giảm đau.
• Cha mẹ cần cho trẻ uống thuốc chống dị ứng theo đúng liều lượng và thời gian quy định. Không được tự ý ngưng dùng thuốc của trẻ khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Cần theo dõi tình trạng sức khỏe của trẻ sau khi sử dụng thuốc. Nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay lập tức.
• Bảo quản thuốc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp và để xa tầm tay trẻ em.

Biện pháp phòng ngừa phát ban ở trẻ khi trời nóng

Nóng phát ban ở trẻ em gây ra bởi nhiều nguyên nhân như virus, vi khuẩn, dị ứng,… Việc phòng ngừa bệnh nóng phát ban hiệu quả sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe cho trẻ. 

Dưới đây là một số biện pháp phòng ngừa và hỗ trợ cải thiện bệnh cha mẹ có thể áp dụng: 

Vệ sinh cá nhân:

• Rửa tay thường xuyên cho trẻ bằng xà phòng và nước ấm, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn và sau khi tiếp xúc với nơi đông người.
• Vệ sinh cơ thể sạch sẽ, tắm rửa cho trẻ hàng ngày bằng nước ấm và sữa tắm có thành phần dịu nhẹ.
• Cắt móng tay của trẻ định kỳ nhằm đảm bảo sạch sẽ và tránh để trẻ gãi ngứa làm trầy xước da.
• Tránh cho trẻ dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn mặt, khăn tắm, bàn chải đánh răng, cốc uống nước, thìa, đũa,… với người khác.

Môi trường sống:

• Giữ cho nhà cửa thông thoáng, sạch sẽ, tránh bụi bẩn và ẩm ướt.
• Thường xuyên giặt giũ chăn màn, quần áo của trẻ bằng nước nóng và phơi khô dưới ánh nắng mặt trời.
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với môi trường khói bụi, ô nhiễm, nhiều hóa chất độc hại.
• Tránh cho trẻ tiếp xúc trực tiếp với những người đang bị các bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn hoặc virus gây ra.

Chế độ dinh dưỡng:

• Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời và tiếp tục duy trì việc cho bú đến 2 tuổi hoặc lâu hơn. Bởi sữa mẹ sẽ giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ một cách tốt nhất.
• Cho trẻ ăn uống đa dạng, đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin A, C, E, D, nhóm B, kẽm, sắt, selen, đồng,…
• Tránh cho trẻ ăn đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ngọt và thức ăn dễ gây dị ứng.

Tiêm phòng đầy đủ:

• Cho trẻ tiêm phòng đầy đủ theo lịch khuyến cáo của Bộ Y tế.
• Một số loại vắc xin như vắc xin sởi, quai bị, rubella,… có thể giúp phòng ngừa hiệu quả bệnh nóng phát ban do virus.

Một số lưu ý khác:

• Mùa hè nên ưu tiên cho trẻ mặc các loại quần áo rộng rãi, thoáng mát, tránh mặc quần áo quá bó sát, bí bách, khó thấm hút mồ hôi.
• Sử dụng các sản phẩm chăm sóc da phù hợp với trẻ em, tránh dùng các sản phẩm có chứa hương liệu hoặc chất tạo màu.
• Theo dõi sức khỏe của trẻ thường xuyên và đưa trẻ đi khám bác sĩ kịp thời khi có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.

Với những thông tin trên, hi vọng bài viết này sẽ giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về tình trạng nóng phát ban ở trẻ. Từ đó cha mẹ sẽ có cách chăm sóc và điều trị phù hợp cho con em mình. Tuy nhiên, cách tốt nhất là bạn cần đưa trẻ đi khám bác sĩ ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.