Phát Ban Sau Sốt Ở Người Lớn: Nguyên Nhân Và Cách Cải Thiện

Nổi phát ban sau sốt là tình trạng thường gặp ở cả trẻ em và người lớn, đặc biệt là sau khi bị sốt do virus. Tuy không nguy hiểm nhưng nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến một số biến chứng. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị nổi phát ban sau sốt ở người lớn.

Nổi phát ban sau sốt ở người lớn là hiện tượng gì?

Nổi phát ban sau sốt ở người lớn là tình trạng xuất hiện các nốt ban trên da sau khi bị người bệnh vừa trải qua một đợt sốt. Đây là hiện tượng thường gặp, phổ biến do virus gây ra.

Tuy không nguy hiểm tới sức khỏe và tính mạng nhưng nó vẫn gây ra nhiều tác động xấu tới sức khỏe của người bệnh. Đặc biệt, nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến một số biến chứng.

Nguyên nhân dẫn đến hiện tượng phát ban sau sốt

Nổi phát ban sau sốt ở người lớn có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:

Nhiễm trùng do virus: Đây là nguyên nhân gây bệnh phổ biến nhất. Một số loại virus có thể gây ra tình trạng phát ban sau sốt ở người lớn như:

• Virus gây bệnh sởi: Bệnh thường xuất hiện từ 7-21 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Các triệu chứng bao gồm sốt cao, ho, sổ mũi, chảy nước mắt, viêm kết mạc, sau đó là nổi ban đỏ bắt đầu từ mặt và lan ra toàn bộ cơ thể.
• Virus quai bị: Triệu chứng thường xuất hiện từ 6-21 ngày sau khi tiếp xúc với virus, bao gồm sốt, sưng tuyến mang tai, đau đầu, mệt mỏi, có thể kèm theo đau bụng, buồn nôn, nôn.
• Virus rubella: Bệnh sẽ xuất hiện sau 14-21 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Người bệnh sẽ có các triệu chứng bao gồm sốt nhẹ, ho, sổ mũi, đau họng, sưng hạch bạch huyết, sau đó là nổi ban hồng phẳng bắt đầu từ mặt và lan ra toàn bộ cơ thể.
• Virus cúm: Bệnh phát tác sau 1-4 ngày tiếp xúc với virus. Người bệnh có hiện tượng sốt cao, ho, sổ mũi, đau họng, đau cơ, mệt mỏi, có thể kèm theo buồn nôn, nôn, tiêu chảy.
• Virus adenovirus: Triệu chứng thường xuất hiện 5-7 ngày sau khi tiếp xúc với virus, bao gồm sốt, ho, sổ mũi, đau họng, viêm kết mạc (đỏ mắt), có thể kèm theo tiêu chảy.
• Virus herpes simplex virus (HSV) 6 và 7: Triệu chứng thường xuất hiện từ 5-15 ngày sau khi tiếp xúc với virus. Người bệnh có các dấu hiệu bao gồm sốt cao, nổi ban hồng phẳng bắt đầu từ mặt và lan ra toàn bộ cơ thể, đau đầu, mệt mỏi, đau cơ.

Nhiễm trùng do vi khuẩn: Một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn như liên cầu khuẩn, tụ cầu khuẩn, lỵ trực khuẩn cũng có thể gây ra nổi phát ban sau sốt.

• Liên cầu khuẩn: Triệu chứng thường xuất hiện từ 1-2 ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn. Người bệnh sẽ có hiện tượng sốt cao, nổi ban đỏ bắt đầu từ mặt và lan ra toàn bộ cơ thể, đau họng, sưng hạch bạch huyết.
• Tụ cầu khuẩn: Triệu chứng xuất hiện 1-4 ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn, bao gồm sốt cao, nổi ban đỏ sưng tấy, mủ, đau nhức tại vị trí nổi ban.
• Lỵ trực khuẩn: Các triệu chứng xuất hiện từ 3-7 ngày sau khi tiếp xúc với vi khuẩn, bao gồm sốt cao, tiêu chảy, nôn mửa, đau bụng, máu trong phân.

Dị ứng thuốc: Một số loại thuốc như penicillin, cephalosporin, sulfonamide có thể gây ra nổi phát ban sau sốt. Triệu chứng thường xuất hiện sau 1-2 tuần sử dụng thuốc, bao gồm sốt, nổi ban đỏ, sưng ngứa, phù nề mặt, khó thở.

Bệnh tự miễn dịch: Một số bệnh tự miễn dịch như lupus ban đỏ, viêm khớp dạng thấp cũng có thể gây ra nổi phát ban sau sốt. Triệu chứng thường xuất hiện kéo dài bao gồm sốt, nổi ban đỏ phẳng hoặc sưng nhỏ, đau khớp, mệt mỏi.

Triệu chứng phát ban sau khi sốt ở người lớn

Nổi phát ban sau khi sốt ở người lớn có thể đi kèm với nhiều triệu chứng khác nhau, bao gồm:

Nổi ban:

• Xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, nhưng thường ở mặt, ngực, bụng và lưng.
• Các nốt ban có màu hồng, đỏ hoặc tím, phẳng hoặc nổi cộm.
• Kích thước và hình dạng của nốt ban khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh.
• Nốt ban có thể ngứa hoặc không ngứa.
• Các nốt ban thường tự khỏi trong vòng 1-2 tuần.

Sốt:

• Sốt thường cao hơn 38°C.
• Sốt kèm theo rét run, đổ mồ hôi.

Triệu chứng khác:

• Đau đầu nhẹ và âm ỉ.
• Mệt mỏi kéo dài.
• Đau cơ nhẹ và thoáng qua.
• Chán ăn, giảm cân.
• Buồn nôn và nôn (có thể xảy ra ở một số người).
• Sưng hạch bạch huyết ở vị trí cổ, nách hoặc bẹn.
• Viêm kết mạc (đỏ mắt) nếu nguyên nhân gây bệnh là virus.
• Đau họng.
• Tiêu chảy.

Nổi phát ban sau sốt có nguy hiểm không? Khi nào cần khám bác sĩ?

Nổi phát ban sau sốt ở người lớn thường không nguy hiểm và sẽ tự khỏi trong vòng 1-2 tuần. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nổi phát ban sau sốt có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng cần được điều trị.

Dưới đây là một số trường hợp nổi phát ban sau sốt ở người lớn có thể nguy hiểm và cần được đi khám bác sĩ ngay:

• Nổi phát ban không cải thiện sau 1 tuần hoặc có dấu hiệu tệ hơn, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị.
• Nổi phát ban kèm theo sốt cao, đau đầu dữ dội, đau cơ, hoặc khó thở. Đây có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nghiêm trọng như viêm não, viêm màng não, hoặc hội chứng Kawasaki.
• Nổi phát ban lan rộng ra toàn bộ cơ thể, có thể là phản ứng dị ứng thuốc hoặc bệnh tự miễn dịch.
• Nếu bạn có tiền sử bệnh tự miễn dịch, nổi phát ban sau sốt có thể là dấu hiệu của một đợt bùng phát mới của bệnh.
• Nổi phát ban kèm theo các triệu chứng khác như buồn nôn, nôn, tiêu chảy hoặc đau bụng.
• Nổi phát ban xuất hiện sau khi sử dụng một số loại thuốc Tây y mới.
• Nổi phát ban kèm theo các vết loét hoặc mụn mủ.

Cách cải thiện nổi phát ban sau sốt ở người lớn

Để cải thiện tình trạng nổi phát ban sau sốt ở người lớn hiệu quả và nhanh chóng, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:

Áp dụng mẹo dân gian

Dưới đây là một số cách điều trị nổi phát ban sau sốt bằng nguyên liệu dân gian:

• Tắm với lá trà xanh: Lá trà xanh có chứa nhiều polyphenol, catechin, EGCG, L-theanine, vitamin C,… giúp kháng viêm, diệt khuẩn, giúp giảm ngứa, làm mát và ngăn ngừa kích ứng da. Bạn cho một nắm lá trà xanh vào nồi nước, đun sôi rồi để nguội bớt. Dùng nước trà này để tắm hoặc chườm lên da.
• Dùng nha đam: Nha đam có tính làm mát, giúp dưỡng ẩm, chống viêm, giảm ngứa, kháng khuẩn, làm dịu da, ngăn ngừa da khô và bong tróc. Người bệnh lấy gel nha đam tươi thoa lên da bị phát ban. Để gel nha đam trên da trong 15-20 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm. Lặp lại cách làm này 2-3 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả.
• Dùng bột yến mạch: Bột yến mạch có chứa nhiều dưỡng chất như beta-glucan, avenanthramide, saponin,…. giúp giảm ngứa ngáy, kích ứng da, chống viêm, hỗ trợ dưỡng ẩm và bảo vệ da. Người bệnh trộn bột yến mạch với nước ấm thành hỗn hợp sệt. Thoa hỗn hợp này lên da bị phát ban, để trong 10-15 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm. 
• Uống nước chanh: Nước chanh có chứa vitamin C, giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống oxy hóa, giúp giảm viêm và kích ứng da, hỗ trợ quá trình phục hồi da. Người bệnh pha loãng nước chanh với nước lọc theo tỷ lệ 1:1. Uống nước chanh pha loãng này nhiều lần trong ngày để cân bằng độ pH của da và ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn.

Dùng thuốc Tây y

Việc sử dụng thuốc Tây y cần có sự kê đơn của bác sĩ để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là một số loại thuốc Tây y được sử dụng để cải thiện nổi phát ban sau sốt ở người lớn. 

• Thuốc hạ sốt: Nếu bạn bị sốt, bạn có thể sử dụng thuốc hạ sốt không kê đơn như paracetamol (acetaminophen) hoặc ibuprofen theo hướng dẫn trên bao bì.
• Thuốc kháng histamine: Thuốc kháng histamine có tác dụng giúp giảm ngứa. Một số loại thuốc được dùng phổ biến trong trường hợp này bao gồm diphenhydramine (Benadryl), cetirizine (Zyrtec) và loratadine (Claritin).
• Kem bôi corticosteroid: Kem bôi corticosteroid có công dụng giúp giảm viêm và ngứa. Tuy nhiên, bạn nên sử dụng kem bôi corticosteroid theo hướng dẫn của bác sĩ vì thuốc này có thể gây ra một số tác dụng phụ như mỏng da, rạn da.
• Thuốc kháng sinh: Thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị các trường hợp nổi phát ban sau sốt do vi khuẩn. Bác sĩ sẽ kê đơn loại thuốc kháng sinh phù hợp với từng nguyên nhân gây bệnh.

Lưu ý khi điều trị bệnh

Để quá trình điều trị triệu chứng nổi phát ban sau khi sốt ở người lớn diễn ra hiệu quả và nhanh chóng, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Trước tiên người bệnh nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây nổi phát ban sau sốt để có phương pháp điều trị phù hợp. Việc tự ý chữa tại nhà có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
• Bác sĩ sẽ kê đơn thuốc phù hợp với nguyên nhân gây bệnh và tình trạng sức khỏe của từng người. Hãy tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ một cách nghiêm ngặt để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
• Nghỉ ngơi đầy đủ sẽ giúp cơ thể bạn có thời gian phục hồi và tăng cường sức đề kháng. Tránh thức khuya, lao động quá sức hoặc tham gia các hoạt động thể chất nặng trong giai đoạn này.
• Uống nhiều nước lọc, nước trái cây hoặc các loại nước hoa quả tươi sẽ giúp thanh lọc cơ thể, giải độc gan và cung cấp vitamin, khoáng chất cần thiết.
• Chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng, giàu protein, vitamin, khoáng chất và chất xơ sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch và hỗ trợ quá trình phục hồi thể trạng. Do đó bạn nên ăn nhiều trái cây, rau xanh, sữa chua,… để cải thiện sức khỏe.
• Tránh gãi hoặc chà xát vào nốt ban. Hành động này có thể khiến nốt ban trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí gây nhiễm trùng.
• Mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát sẽ giúp giảm ngứa và tạo cảm giác thoải mái cho cơ thể.
• Tránh sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá, cà phê, thức ăn cay nóng,… Vì những chất này có thể khiến nốt ban trở nên nghiêm trọng hơn.
• Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch ngay trước khi ăn hoặc sau khi đi vệ sinh.
• Tránh tiếp xúc gần với người đang bị các bệnh truyền nhiễm.
• Tiêm phòng đầy đủ, bao gồm vắc-xin sởi, quai bị, rubella và cúm.

Trên đây là những thông tin về tình trạng nổi phát ban sau sốt ở người lớn. Đây không phải là một triệu chứng quá nghiêm trọng tuy nhiên bạn cũng không nên quá chủ quan. Nếu tình trạng của bệnh không cải thiện sau vài ngày hoặc trở nên tồi tệ hơn thì hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.