Bệnh Nhồi Máu Cơ Tim: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị Bệnh Hiệu Quả Nhất

Nhồi máu cơ tim được đánh giá là bệnh lý gây tử vong hàng đầu trên thế giới hiện nay. Tại Việt Nam, tỷ lệ dân số mắc bệnh cũng đang ngày một tăng cao. Hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng bệnh để từ đó có biện pháp điều trị và phòng tránh bệnh, ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm.

Cũng như những bộ phận khác trong cơ thể, tim cần được cung cấp oxy và các dưỡng chất cần thiết liên tục để duy trì hoạt động sống cho cơ thể. Tim được nuôi dưỡng từ 2 nhánh mạch máu chính gồm động mạch vành phải và động mạch vành trái. Nhồi máu cơ tim xảy ra khi 1 trong 2 nhánh mạch máu này bị tắc đột ngột. Nếu một vùng cơ tim bị chết do thiếu máu thì chức năng bơm máu của tim không còn nguyên vẹn và gây ra nhiều biến chứng ở tim như: Suy tim, sốc tim, đột tử,...

Nhồi máu cơ tim xảy ra khi 1 trong 2 nhánh mạch máu bị tắc đột ngột

Cơn đau tim hay nhồi máu cơ tim có thể kéo dài trong nhiều giờ và gây ra những biến chứng nguy hiểm. Người bệnh sẽ cảm thấy đau thắt ngực, thậm chí không có biểu hiện rõ ràng. Vậy nên ngay khi thấy có những dấu hiệu bất thường bạn cần đi khám để ngăn chặn bệnh trở nặng.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng bệnh mạch vành là nguyên nhân hàng đầu gây bệnh nhồi máu cơ tim. Bệnh xảy ra khi bên trong động mạch vạch - nơi cung cấp dưỡng chất chính cho tim xuất hiện tình trạng lắng đọng cholesterol. Khi cholesterol tích tụ quá nhiều thì sẽ gây ra những mảng bám trên động mạch và gây tắc nghẽn. Tình trạng này còn được gọi với cái tên khác là xơ vữa động mạch.

Nhưng nguyên nhân chính cắt đứt lưu thông lượng hồng cầu cung cấp đến tim chính là sự phát triển của huyết khối bên trong động mạch. Khi những mảng bám này vỡ ra sẽ gây tổn thương mao mạch. Điều này gây tích tụ tiểu cầu nhằm “vá” lỗ hổng. Tuy nhiên lại vô tình hình thành cục máu đông gây cản trở sự lưu thông của máu.

Vậy có thể thấy nguyên nhân nhồi máu cơ tim sẽ xảy ra khi cơ thể bị tích tụ:

Hàm lượng cholesterol xấu hay còn gọi là lipoprotein tỷ trọng thấp.
Chất béo bão hòa có trong nhiều mỡ động vật hay những sản phẩm từ sữa, bơ, phô mai.
Chất béo chuyển hóa có trong những đồ ăn chế biến sẵn.

Bệnh nhồi máu cơ tim có thể xảy ra đột ngột và không kiểm soát được. Tuy nhiên bác sĩ cho biết, người bệnh sẽ cảm thấy đau nhẹ ở ngực và một số triệu chứng khó chịu khác như:

Khó chịu ở ngực: Người bị nhồi máu cơ tim thường cảm thấy khó chịu ở vùng ngực giữa. Cảm giác của người bệnh gồm đau nhức, tức ngực, luôn cảm thấy có áp lực đè nặng. Tình trạng này có thể kéo dài trong vài phút hoặc biến mất ngay lập tức. Nhưng cũng rất nhanh những triệu chứng này có thể quay lại.
Khó chịu nửa thân trên: Cơn đau tức ngực có thể khiến lan đến những bộ phận lân cận khiến người bệnh cảm thấy đau nhức ở lưng, cổ, cánh tay. Một số trường hợp có thể bị đau cả ở dạ dày.
Khó thở: Một số trường hợp bị nhồi máu cơ tim người bệnh sẽ không bộc lộ quá nhiều triệu chứng ở ngực. Tuy nhiên, tình trạng khó thở, hụt hơi chắc chắn sẽ xảy ra.
Buồn nôn, khó tiêu: Có khoảng 71% người bệnh gặp phải triệu chứng này nhưng không chú ý và nhầm với bệnh tiêu hóa.
Chóng mặt: 43% người bệnh cho biết họ bị choáng váng, hoa mắt kèm tình trạng đổ mồ hôi trước cơn đau tim.
Nhức đầu: Triệu chứng này xảy ra khá phổ biến ở nữ giới và thường đi kèm nhầm lẫn về ý thức.
Rối loạn giấc ngủ: Nhiều người bệnh thường khó ngủ, ngủ không sâu giấc trước cơn nhồi máu.

Người bị nhồi máu cơ tim thường cảm thấy khó chịu ở vùng ngực giữa

Trên đây là một số triệu chứng bệnh phổ biến nhất. Ở mỗi bệnh nhân, dấu hiệu sẽ không giống nhau, đặc biệt là ở phụ nữ và đàn ông, triệu chứng bệnh cũng khác nhau. Vậy nên bạn đọc cần đi khám ngay nếu nhận thấy những bất thường của cơ thể.

Những đối tượng sau có nguy cơ mắc bệnh nhồi máu cơ tim cao hơn người bệnh cần chú ý:

Người cao tuổi, đặc biệt là đàn ông trên 45 tuổi và phụ nữ trên 55 tuổi.
Người có người thân trong gia đình mắc bệnh thì sẽ tăng nguy cơ mắc xơ vữa động mạch và gây nhồi máu cơ tim.
Người bị bệnh béo phì có thể dễ bị cao huyết áp, đái tháo đường,... và tăng nguy cơ mắc bệnh liên quan đến tim như nhồi máu cơ tim.
Người bị tăng huyết áp.
Người có chỉ số cholesterol quá cao.
Người bệnh đái tháo đường.

Ngoài ra, người hút thuốc, lười vận động, ăn uống không khoa học, nhiều chất béo cũng dễ mắc bệnh.

Bệnh nhồi máu cơ tim rất nguy hiểm và để lại nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống của người bệnh. Một số biến chứng nhồi máu cơ tim người bệnh có thể gặp phải bao gồm:

Biến chứng sớm

Một số biến chứng sớm của bệnh có thể kể đến như:

Đột tử: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất của bệnh. Tình trạng này có thể xảy ra bất thường trong giai đoạn đầu phát bệnh. Nguyên nhân là do nhịp thất tim nhanh, trụy mạch cấp, mạch phổi nghẽn hoặc do vỡ tim.
Rối loạn nhịp tim: 90% bệnh nhân nhồi máu cơ tim bị rối loạn nhịp tim. Sau 48 giờ phát bệnh, thiếu máu cơ tim sẽ dẫn đến rối loạn. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm hơn nếu sau 48 giờ nhịp tim vẫn tiếp tục rối loạn.
Suy tim cấp: Sau 2 tuần kể từ khi phát bệnh sẽ rất dễ xảy ra biến chứng này. Người bệnh sẽ thấy mạch yếu, đập nhanh, huyết áp thấp và ra nhiều mồ hôi.
Tai biến: Nhồi máu cơ tim do tình trạng máu đông gây ra, nếu lượng máu này di chuyển đến những cơ quan khác sẽ gây tắc nghẽn máu và tăng khả năng tắc phổi, đột quỵ.
Vỡ tim: Sau khi phát bệnh 2 tuần, nhiều bệnh nhân bị vỡ tim và khiến máu tràn ra ngoài, gây tử vong.

Biến chứng muộn

Ngoài những biến chứng sớm, bệnh nhân có thể gặp phải những biến chứng muộn như:

Vách tim phình to: Có khoảng 30% người bệnh gặp phải biến chứng này với dấu hiệu tắc mạch chủ, suy tim.
Đau dây thần kinh: Biến chứng này dễ thấy ở những người hay lo lắng, stress và suy nhược thể chất, tinh thần.
Suy tim: Khi mắc bệnh, chức năng của tim bị suy yếu, theo thời gian sẽ dẫn đến tình trạng suy tim.
Viêm màng tim: Biểu hiện thường thấy là tình trạng đau vùng xương ức, cơn đau mạnh hơn khi vận động hay ho. Chỉ có khoảng 3% bệnh nhân gặp phải triệu chứng này. Nhưng không vì thế mà người bệnh có tâm lý chủ quan.

Để đánh giá được chính xác tình trạng bệnh, sau khi đến những cơ sở y tế, bác sĩ sẽ tiến hành đặt câu hỏi cũng như chỉ định người bệnh thực hiện một số thủ thuật. Cụ thể như sau:

Đặt câu hỏi

Một số câu hỏi cũng như những quan sát bên ngoài sẽ giúp bác sĩ hiểu rõ hơn tình trạng bệnh nhân.

Cường độ đau, tức ngực như thế nào, có nhiều không?
Triệu chứng ra sao, xuất hiện từ khi nào?
Tiền sử bệnh tim mạch của bản thân và những người thân trong gia đình.
Những thuốc đang sử dụng.

Xét nghiệm cận lâm sàng

Một số xét nghiệm cận lâm sàng giúp đánh giá tình trạng bệnh như:

Điện tâm đồ: Điện tâm đồ cho thấy hình ảnh của bệnh nhân nhồi máu cơ tim có những biến đổi như: Đoạn ST chênh lên, chênh xuống, sóng T đảo ngược, xuất hiện sóng Q mới,...
Siêu âm tim: Siêu âm tim giúp đánh giá được tình trạng của những vị trí nhồi máu như: Dịch màng tim, huyết khối buồng tim,... Bên cạnh đó siêu âm cũng giúp đánh giá chức năng tâm thất trái và các biến chứng của nhồi máu cơ tim.
Chụp động mạch vành: Phương pháp này giúp khẳng định chắc chắn bệnh. Sau khi phát hiện vùng tắc động mạch gây bệnh, bác sĩ sẽ đặt stent để tái thông dòng chảy mạch vành, lấy lại sự sống cho cơ tim đang bị nhồi máu.
Các xét nghiệm hóa sinh: Gồm creatin kinase toàn phần, xét nghiệm ASAT, ALAT, LDH,...

Bệnh nhồi máu cơ tim rất nguy hiểm nên người bệnh cần được phát hiện và được xử lý kịp thời, đúng cách.

Trường hợp cấp cứu nhồi máu cơ tim tại nhà

Thời gian xử trí nhồi máu cơ tim hiệu quả nhất là trong vòng 2 giờ kể từ khi cơn đau ngực xảy ra.

Với người bệnh

Dừng mọi công việc đang làm, ngồi nghỉ ngơi hoặc nằm theo tư thế nửa nằm nửa ngồi.
Buông lỏng hai tay và vai, hít thở nhẹ nhàng, không nín hơi để tránh căng thẳng và gây áp lực lên tim.
Cởi áo khoác, cà vạt, khăn quàng (nếu có).
Uống thuốc trị thắt ngực theo chỉ dẫn của bác sĩ.
Gọi xe cấp cứu đến những bệnh viện gần nhất.

Đối với người thân

Nếu bệnh nhân còn tỉnh hãy để bệnh nhân nghỉ ngơi ở nơi thoáng mát, trấn an nhẹ nhàng, không hỏi nhiều, gây áp lực lên người bệnh.
Hãy đưa thuốc uống cho bệnh nhân theo chỉ dẫn của bác sĩ.

Nếu người bệnh đã bất tỉnh có thể áp dụng:

Ép tim ngoài lồng ngực: Đặt người bệnh nằm lên một mặt phẳng cứng và quỳ gối bên trái người bệnh. Chống hai bàn tay lên và đặt trước tim, dùng lực ép mạnh và sâu xuống ⅓ lồng ngực rồi nới lỏng tay. Thực hiện khoảng 60 lần mỗi phút.
Hô hấp nhân tạo: Để người bệnh nằm nơi thoáng đãng, kê cao cổ và để đầu ngửa ra phía sau. Bịt mũi người bệnh và dùng miệng của mình lấy hơi thổi vào miệng người bệnh.

Các thuốc điều trị bệnh

Một số thuốc giúp điều trị nhồi máu cơ tim được bác sĩ kê đơn người bệnh có thể tham khảo bao gồm:

Thuốc kháng kết tập tiểu cầu như Aspirin, ticagrelor, clopodrogel giúp ngăn kết dính ở tiểu cầu và tránh gây huyết khối ở động mạch vành.
Thuốc chống đông máu như Heparin dùng tiêm tĩnh mạch giúp làm loãng máu và ngăn đông máu.
Nhóm thuốc Nitrat giúp giãn mạch, tăng lưu lượng máu qua động mạch vành và giúp cung cấp đủ máu, oxy cho cơ tim.
Nhóm thuốc chẹn beta giúp làm chậm nhịp tim và thư giãn lên cơ tim, làm giảm gánh nặng cho tim.
Nhóm thuốc ức chế men chuyển giúp giãn mạch và tăng lưu thông máu.
Nhóm thuốc statin giúp giảm cholesterol trong máu, ngăn xơ vữa động mạch vành.
Nhóm thuốc giảm đau opioid giúp giảm đau cũng như giảm nhu cầu tiêu thụ oxy ở mô cơ tim.

Sử dụng viên uống hỗ trợ tim mạch

Bên cạnh dùng thuốc điều trị nhồi máu cơ tim, một số sản phẩm có thể giúp hỗ trợ điều trị bệnh tim mạch và tăng cường sức khỏe, người bệnh có thể tham khảo như:

Co Q10 TrueNature 100mg

Sản phẩm có nguồn gốc tại Mỹ, giúp cải thiện sức khỏe cũng như tăng cường hoạt động của tim mạch.

Thành phần:

Co Q10 100mg.
Dầu đậu nành.
Nước.
Glycerin, Gelatin.
Soy Lecithin
Titanium Dioxide.

Công dụng:

Hỗ trợ điều trị bệnh về tim mạch, cải thiện chức năng tim mạch.
Hoạt động như chất giúp chống oxy hóa cho cơ thể.
Hạ cholesterol ở những người dùng thuốc statin.

Cách dùng: Theo chỉ dẫn trên bao bì hoặc từ chuyên gia.

Giá bán: 540.000 đồng.

Q10 Healthy Care

Q10 Healthy Care giúp tăng sinh ATP và phòng ngừa nhiều bệnh tim mạch. Viên uống đặc biệt phù hợp với những ai có nguy cơ mắc bệnh tim, nhồi máu cơ tim, người cao tuổi.

Thành phần:

Co-enzyme Q10 150mg.
Không chứa gluten, đường, men, tinh bột,....

Công dụng:

Hỗ trợ cải thiện sức khỏe tim mạch của người bệnh.
Duy trì các mô tế bào.
Chống oxy hóa, lão hóa.
Viên uống giúp duy trì cholesterol trong cơ thể ở mức ổn định.

Cách dùng: Theo chỉ dẫn.

Giá bán: 529.000 đồng.

Swisse High Strength CO-Enzyme

Viên uống bổ tim có nguồn gốc từ Úc, giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch và ngăn ngừa những dấu hiệu của bệnh, nâng cao sức khỏe cho mọi người.

Thành phần: Ubidecarenone.

Công dụng:

Cung cấp những dưỡng chất cần thiết cho sức khỏe của tim.
Viên uống bảo vệ cơ thể khỏi những gốc tự do.
Cải thiện sức khỏe ở người già, người trung tuổi.
Điều hòa huyết áp và tăng lượng cholesterol trong máu.

Cách dùng: Theo chỉ dẫn.

Giá bán: 565.000 đồng.

Điều trị tại cơ sở y tế

Khi bị nhồi máu cơ tim, đặc biệt là nhồi máu cơ tim cấp người bệnh cần được đưa đến cơ sở y tế gần nhất để bác sĩ chẩn đoán và điều trị.

Điều trị ban đầu

Bác sĩ đánh giá tình trạng bệnh và có biện pháp điều trị ban đầu cho mọi bệnh nhân là:

Bệnh nhân nằm tại giường.
Thở oxy với liều 2 - 4 lít mỗi phút. Một số trường hợp cần thở máy nếu bệnh nặng.
Dùng thuốc giảm đau (thường là Morphin sulphat).
Dùng thuốc Nitroglycerin (0.4 mg) ngậm dưới lưỡi. Truyền tĩnh mạch và truyền Nitroglycerin tốc độ 10mcg mỗi phút.
Dùng thuốc chống ngưng kết tiểu cầu Aspirin dạng uống hoặc tiêm.
Dùng thuốc chống đông cũng như thuốc chẹn beta.

Người bệnh nên đến bệnh viện để bác sĩ khám chữa

Điều trị tái tươi máu

Gồm:

Can thiệp động mạch vành được chỉ định trong trường hợp:

Bệnh nhân có chống chỉ định của thuốc tiêu huyết khối, tình trạng huyết khối không ổn định, rối loạn nhịp tim.
Can thiệp thuốc tiêu huyết khối bị thất bại.

Mổ làm cầu nối chủ - vành cấp cứu trong trường hợp:

Bệnh nhân tái phát đau ngực sau khi dùng thuốc tiêu huyết.
Bệnh nhân bị tổn thương nhiều lần, phức tạp, có biến chứng cơ học.

Là bệnh lý khá nguy hiểm, không ít người lo lắng về tuổi thọ của mình. Bạn đừng quá lo lắng, hãy sớm phát hiện bệnh và điều trị đúng cách, kịp thời để kéo dài tuổi thọ.

Theo thống kê:

Nam giới: 80% sống trên 1 năm, 61% sống được trên 5 năm, 46.2% sống được trên 10 năm.
Nữ giới: Ở nữ giới, tỷ lệ tử vong sớm cao hơn nam giới 45%.

Theo các chuyên gia, người bị nhồi máu cơ tim nên có chế độ ăn uống khoa học, hợp lý và lành mạnh. Có như vậy mới đảm bảo sức khỏe cũng như ngăn bệnh tiến triển nặng thêm. Cụ thể:

Ăn nhiều trái cây, các loại ngũ cốc cũng như rau xanh. Đây là những thực phẩm tốt cho người bị bệnh về tim mạch. Người bệnh có thể chế biến thành nhiều món ngon khác nhau vừa lạ miệng vừa tăng cường sức khỏe.
Sử dụng chất béo hợp lý, có chọn lọc. Chất béo không phải luôn có hại cho sức khỏe. Người bệnh nên hạn chế chất béo từ động vật, chất béo nhân tạo dạng trans, lựa chọn những chất béo không bão hòa như dầu ô liu, dầu lạc, dầu hướng dương,...
Ăn đa dạng những thực phẩm chữa nhiều protein. Người bệnh nên ăn đa dạng thịt nạc, cá cũng như các protein khác.
Hạn chế ăn đồ nhiều cholesterol, thường có nhiều trong thịt đỏ.
Ăn nhiều thực phẩm như gạo lứt, bột yến mạch cũng như khoai lang vì những thực phẩm này giúp kiểm soát lượng đường trong máu và cung cấp nhiều chất xơ.
Nên ăn nhạt và hạn chế ăn đồ quá nhiều muối. Ăn quá mặn sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch và huyết áp.
Uống đủ nước mỗi ngày để nâng cao sức khỏe cũng như ngăn ngừa nhiều bệnh lý nguy hiểm khác.

Chế độ ăn uống phù hợp khoa học sẽ giúp phòng ngừa bệnh cũng như nâng cao sức khỏe bệnh nhân

Một số món ăn người bệnh nên ăn có thể kể đến như: Rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, quả dâu tây, mâm xôi, quả bơ, cá hồi, cá ngừ, dầu cá, quả óc chó, cà chua, socola đen, tỏi, dầu oliu, đậu nành, trà xanh,....

Ngoài chế độ ăn uống khoa học, hợp lý, để ngăn ngừa bệnh nhồi máu cơ tim, các chuyên gia khuyến cáo mọi người nên:

Không hút thuốc lá: Thuốc lá, thuốc lào là nguyên nhân gây nhiều bệnh nguy hiểm, trong đó có bệnh nhồi máu cơ tim. Người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao gấp 2 lần với người không hút.
Duy trì cân nặng hợp lý: Thừa cân, béo phì cũng là nguyên nhân gây bệnh. Vậy nên cần kiểm tra cân nặng thường xuyên và giữ cân nặng ở mức hợp lý. Đồng thời có chế độ ăn uống hợp lý, luyện tập thể dục để tiêu hao lượng calo dư thừa.
Hạn chế uống rượu bia: Rượu bia có thể làm tăng huyết áp, tăng trong lượng cơ thể và là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh tim mạch.
Tránh lo âu, stress: Luôn giữ tâm trí thoải mái, tránh căng thẳng và lo lắng kéo dài để phòng ngừa bệnh nhồi máu cơ tim.
Luyện tập thể dục: Mỗi ngày bạn nên dành 15 - 30 phút để luyện tập thể dục giúp nâng cao sức khỏe cũng như ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh.
Khám sức khỏe định kỳ: Khám sức khỏe sẽ giúp đánh giá được lượng đường máu, chỉ số huyết áp, lượng cholesterol,... và giúp nhận biết những dấu hiệu bất thường của cơ thể (nếu có).

Trên đây là những thông tin hữu ích giúp bạn hiểu hơn về bệnh nhồi máu cơ tim. Đây là bệnh lý khá nguy hiểm, gây tử vong cao ở nhiều nước trên thế giới, người bệnh nên sớm phát hiện và điều trị kịp thời. Ngoài ra, đừng quên có lối sống khoa học, lành mạnh, chế độ ăn uống hợp lý để giúp nâng cao sức khỏe cũng như ngăn ngừa bệnh.